BU BÖCEK 7 CANLI MI ?

Karadeniz bölgesinin önemli geçim ve ihracaat kalemlerinden olan fındıkta sorunlar bitmek bilmezken bu seferde üreticileri canından bezdiren önemli ölçüde üreticiye zarar veren ve hızla yayılan kahverengi kokarca da yeni ortaya çıkan durum üreticileri korkuturken yetkilileride derin bir araştırma ya yönlendirdi  Geçtiğimiz sezonda fındığa önemli ölçüde zarar veren ve üreticinin korkulu rüyası haline gelen ve piyasalarda "kokarcalı fındık" piyasası oluşturan kahverengi kokarca kış şartlarının ağır geçmesi ve yer yer -20 derecelere kadar düşen hava soğukluklarına rağmen kahverengi kokarcanın ölmediği ve hava şartlarına uyum sağladığı görüldü Üreticilerin sosyal medyadan farklı farklı bölgelerden paylaştıkları resim ve bilgilere göre -16 derecede ölmeyen ,-11 derecede ölmeyen ve havaların ısınmasıyla yayılmacı haline dönmeye başladıkları gözlemledi Sektör uzmanları   “bu sene kış şartlarının ağır geçmesine göre normal şartlarda beklentilerinin bu zararlının  donarak ölmesini beklerdik. Fakat  kahverengi kokarca bizleri bu konuda son derece şaşırttı ve beklemediğimiz bir durum ortaya çıkarak , aşırı kış şartlarına  rağmen hayatta kalmayı başardı. Bu durum bizleri olduğu kadar üreticiler için de büyük bir sorun teşkil ediyor. Artık bu zararlıyla mücadelede daha etkili ve farklı yöntemler geliştirmemiz gerekiyor” dedi. Kahverengi kokarcanın ağır kış şartlarına rağmen ölmeyip (donmayıp) son derece dayanıklı olması, fındık üretiminin yoğun olduğu Karadeniz bölgesinde endişeleri artırıyor. Uzmanlar bu böcekle savaşta yeni yöntemlere başvurulması gerekliliğini anlatırlarken Kahverengi kokarca ile mücadele kapsamında  kimyasal mücadelenin yanı sıra biyolojik ve kültürel mücadele yöntemlerinin de devreye sokulması öneriliyorlar. Fındık üreticileri, gelecek sezonlarda daha büyük kayıplar yaşanmaması için yerel ve ulusal düzeyde etkili bir mücadele planı oluşturulmasını talep ediyor. Yetkililerden acil önlem alınması çağrısında bulunan üreticiler, zararlının kontrol altına alınmaması durumunda fındık üretiminde ciddi düşüşler yaşanabileceği uyarısında bulunuyor. Kahverengi kokarcanın yarattığı bu tehdit, sadece üreticileri değil, bölge ekonomisini de yakından ilgilendiriyor. Uzmanlar, zaman kaybetmeden harekete geçilmesi gerektiğini belirterek, aksi takdirde fındık sektörünün büyük bir krizle karşı karşıya kalabileceğini ifade ediyor. KISA VADEDE UYGULANABİLECEK MÜCADELE YÖNTEMLERİ Mekaniksel, biyoteknik ve kimyasal mücadele yöntemleri eradikasyon amacıyla kullanılabileceği gibi, eğer eradikasyon kararı alınmayacaksa da zararlı popülasyonunu düşürmek ve yayılmasını engellemek amacıyla kullanılabilecek yöntemlerdir. 1. Mekaniksel Mücadele: H. halys erginlerin bir kısmı bahçelerde kışlarken, bir kısım erginler daha sıcak olması ve ışığa doğru yönelmeleri nedeniyle başta evler olmak üzere depo, hangar vb. yerlere doğru topluca hareket ederler. Erginlerin bir kısmı evlere girdiği gibi bir kısmı binaların duvarlarındaki yarık çatlaklar ve çatılar gibi yerlerde gizlenerek kış uykusuna girerler. Bu gibi yerlerde erginler süpürülerek veya elektrik süpürgesi ile emdirilerek toplanıp imha edilebilirler. 2. Biyoteknik Mücadele: Bu amaçla genellikle zararlının toplanma amacıyla salgılamış olduğu feromonun sentetik formlarının yer aldığı yapışkan tuzaklar kullanılmaktadır. Bu tuzaklardaki yapışkan levha genellikle şeffaf plastikten yapılmadır. Ancak pirimit şeklindeki feromon tuzakları da bu amaçla kullanılabilir. Yerleşim mekânlarının içinde feromon tuzaklarının yeterince etkili olmadığı da saptanmıştır. Mevcut şartlarda kahverengi kokarcaya karşı feromon tuzakları hem kitlesel tuzaklama hem de populasyonların izlenmesi amacıyla bir çok ülkede kullanılmaktadır. Ayrıca feromon tuzaklarının kimyasal ilaçlarla birlikte kullanılmasından da bazı koşullarda olumlu sonuç alınmıştır. 3. Kimyasal Mücadele: Kısa vadede kahverengi kokarcanın yayılış gösterdiği birçok ülkede mücadele ağırlıklı olarak kimyasal ilaçlar kullanılarak yapılmaktadır. Ancak kimyasal mücadele kısa ve uzun vadede bazı ciddi sorunlara neden olmaktadır. Kimyasal mücadele yaparken karşılaşılan en büyük riskler zararlının direnç kazanması ve ilaçların besin zinciri içinde yaratacağı sorunlardır. Bunlara ilave doğal dengenin bozulması nedeniyle daha önce zararlı olmayan bazı böcek türlerinin zararlı hale gelmesi de risklerden birisidir. Birçok ülkede yoğun kimyasal mücadeleye rağmen önemli bir başarı sağlanamamıştır. Kahverengi kokarcanın doğada, 8-9 ay gibi uzun bir süre aktivite göstermesi, tarımsal alanlarda ise 5-6 ay süresince görülmesi bunun yanı sıra etkili oldukları tespit edilen kimyasalların etkinliklerinin kısa sürmesi aynı yıl içinde çok sayıda ilaçlamayı gerektirmektedir. Bu durum zararlıyı baskılamak için başlangıç yıllarında tolere edilebilse dahi çevre ve insan sağlığı ve maliyet yönünden uzun vadede sürdürülebilir değildir