ABD ile Ukrayna heyetleri, savaşın sona erdirilmesine yönelik barış planı kapsamında Florida’da pazar günü kritik bir toplantı gerçekleştirdi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, görüşmelerin “verimli” geçtiğini ancak “yapılması gereken daha çok iş olduğunu” vurguladı. Diplomatik kaynaklar, toplantının taraflar arasında şimdiye kadar yapılan en kapsamlı görüşmelerden biri olduğunu belirtiyor.
Florida’daki toplantıya, Ukrayna’nın yeni baş müzakerecisi ve Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Rustem Umerov liderliğindeki Ukrayna heyeti katıldı. ABD tarafında ise Başkan Donald Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff ile Trump’ın damadı Jared Kushner yer aldı.
Yaklaşık iki saat süren toplantıda, Cenevre’de bir hafta önce ele alınan revize edilmiş 19 maddelik barış planı değerlendirildi. Söz konusu plan, daha önce tartışılan 28 maddelik önerinin yeniden düzenlenmiş hâli olarak dikkat çekiyor.
Toplantı sonrası yetkililer, görüşmelerin içeriğine dair ayrıntı paylaşmadı ancak “zorlu başlıklarda büyük mesafe alınmadığı” teyit edildi.
Florida görüşmelerinin hemen ardından gözler bu kez Moskova’ya çevrildi. Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un pazartesi günü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya gelmesi bekleniyor. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin’in bugün “kapalı kapılar ardında” önemli temaslar yürüttüğünü belirtti.
Witkoff’un Putin’e sunacağı barış planının, savaşın geleceği açısından “kritik bir eşik” olacağı yorumları yapılıyor. Ancak Moskova’nın tavrı hâlâ sert. Putin geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın hak iddia ettiği topraklardan çekilme taleplerini tekrarlamış ve Zelenskiy ile müzakerenin “anlamsız” olduğunu söylemişti.
Diplomatik kaynaklar, Donbas'taki işgal edilmemiş bölgeler konusunda Rusya’nın geri adım atmaya yanaşmadığını, Ukrayna’nın ise toprak vermeyi kesin bir dille reddettiğini aktarıyor.
Görüşmelere yakın kaynaklara göre masada şu kritik konular vardı:
Ukrayna’ya yönelik güvenlik garantileri
Batı’da dondurulan Rus varlıklarının geleceği
Ukrayna’da olası seçim takvimi
Ateşkes ihtimali ve sınırların geleceği
Özellikle dondurulan milyarlarca dolarlık Rus varlıklarının akıbeti, Moskova tarafından “kilit konu” olarak görülüyor.
Ancak en temel başlık olan ateşkes konusunda hâlâ somut bir ilerleme sağlanmış değil.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, toplantı sonrası yaptığı açıklamada sürecin son derece hassas olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
“Bu karmaşık bir süreç. Çok sayıda parametre var ve denklemin bir diğer parçası Rusya. Witkoff’un Moskova ziyareti, temasların devamı açısından kritik.”
Rubio ayrıca, Rus tarafının görüşlerini “çok iyi bildiklerini” söyledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, bugün Paris’te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüşerek barış müzakerelerini değerlendirecek.
Pazar günü yapılan Florida görüşmelerinden gelen ilk raporları “yapıcı” olarak nitelendiren Zelenskiy, tüm detayların henüz paylaşılmadığını belirtti.
“Diplomasi, savunma, enerji… Öncelikler belli. Ekibimizden yüz yüze yapacağımız toplantıda detaylı raporu bekliyorum.”
Zelenskiy’nin Avrupa liderleriyle dayanışma mesajları verdiği bir dönemde, hem ABD hem Rusya’nın televizyon ekranlarında yer alacağı bir güne denk gelen diplomatik trafik dikkat çekici bulundu.
Florida’daki toplantıda ilerleme kaydedildiği belirtilse de tarafların en kritik konularda hâlâ uzlaşmaya uzak olduğu görülüyor. Özellikle:
Toprak talepleri,
Ateşkes şartları,
Güvenlik garantileri,
Dondurulan varlıkların iadesi,
gibi başlıklarda derin görüş ayrılıkları devam ediyor.
Önümüzdeki hafta Moskova’da yapılacak temaslar, savaşın geleceğine dair yeni bir dönemin başlangıcı olabilecek potansiyelde görülüyor.
Yorumlar