İstilacı Tür Artık Karadeniz'e Sığmıyor

Türkiye tarımını derinden sarsan bir krizle karşı karşıya. Uzak Doğu'dan Gürcistan rotasıyla ülkeye sızan ve kısa sürede yayılan Kahverengi Kokarca (Halyomorpha halys) böceği, artık yalnızca Karadeniz'in fındık bahçelerinin değil, tüm Anadolu'nun gıda güvenliğinin en büyük tehdidi.

Yayınlanma Tarihi : 02 Kasım 2025, 09:32

Haber Merkezi

2017'deki ilk tespitlerin ardından Karadeniz illerinde (Rize, Artvin, Ordu, Giresun, Trabzon) hızla yerleşen bu istilacı tür, uzmanların son raporlarına göre Marmara ve Ege Bölgesi'ndeki kilit tarım alanlarına da yayılarak ulusal bir felaket potansiyeli taşıyor. İklim değişikliğinin yumuşattığı kışlar, böceğin üremesini ve hayatta kalmasını kolaylaştırarak yayılımı katlanarak artırdı.

Yüksek Ekonomik Kayıp: Fındıkta Rekolte Şoku!

Kokarca, 300'den fazla bitki türünün öz suyunu emerek besleniyor ve tarım ürünlerinde büyük bir kalite ve verim kaybına neden oluyor. Özellikle Türkiye'nin dünya lideri olduğu fındıkta gözlenen rekolte kayıpları, bazı bölgelerde şimdiden yüzde 30'ları aşmış durumda. Elma, ceviz, mısır, domates ve biber gibi stratejik ürünlerdeki lekelenme ve şekil bozuklukları, hem iç piyasada fiyatları yukarı çekiyor hem de ihracat gelirlerini ciddi oranda düşürüyor. Uzmanlar, acil önlemler alınmazsa fındıkta beklenen toplam kaybın on binlerce tona ulaşabileceği konusunda uyarıyor.

Biyolojik Savaş Başladı: Samuray Arısı Görevde

Tarım ve Orman Bakanlığı, bu yıkıcı zararlıya karşı topyekûn bir mücadele başlattı. Kimyasal ilaçlama acil durumlarda kullanılırken, mücadelenin ana eksenini biyolojik kontrol oluşturuyor.

Çin kökenli olan ve Kahverengi Kokarca'nın doğal düşmanı sayılan "Samuray Arısı" (Trissolcus japonicus), zararlının yumurtalarına kendi yumurtasını bırakarak çoğalmasını engelliyor. Bakanlığa ait laboratuvarlarda kitlesel üretimi tamamlanan Samuray Arıları, doğaya kontrollü salımlar yoluyla yayılarak popülasyonu doğal yollarla baskılamayı hedefliyor. Ayrıca, böcekleri cezbedip toplu imha etmeye yarayan feromon ve ışık tuzakları gibi biyoteknik yöntemler de mücadele stratejisinin önemli bir parçası.

Şehirler de Tehdit Altında: Evlere Sığınma Dönemi

Kahverengi Kokarca'nın tehlikesi tarlalarla sınırlı kalmıyor. Soğuk havaların yaklaşmasıyla böcekler, kışlamak için şehir merkezlerindeki evlere, depo ve binalara sığınıyor. Ezildiğinde yaydığı keskin, rahatsız edici koku nedeniyle "kokarca" adını alan bu böceklerin, ezilerek değil, sabunlu su dolu kaplarda boğularak imha edilmesi tavsiye ediliyor.

Vatandaşlardan Kritik Talep:

Tarım yetkilileri, vatandaşların bu mücadelede kilit rol oynadığını belirtiyor. Görülen böceklerin en yakın İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine bildirilmesi, istilanın haritalanması ve doğru zamanda müdahale edilmesi açısından hayati önem taşıyor.

Bu istilaya karşı ulusal bir farkındalık ve iş birliği seferberliği başlatılmazsa, önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin tarımsal ekonomisinin ve gıda güvenliğinin çok daha büyük bir risk altına gireceği öngörülüyor.