Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) "Türkiye'nin ilk 1000 ihracatçısı 2019" araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya göre, ilk 1000'de yer alan şirketlerin toplam ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 3 artarak 103 milyar dolara ulaştı. Bu şirketlerin toplam ihracattan aldıkları pay ise yüzde 62 oldu. Listeye toplam 5,8 milyar dolar ihracat gerçekleştiren 144 firma ilk kez dahil olurken 856 şirket ise iki yıl üst üste listede yer almayı başardı.
61 ihracatçı birliği, 13 genel sekreterlik ile 95 bine yakın ihracatçının tek çatı kuruluşu olan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) "Türkiye'nin ilk 1000 İhracatçısı 2019" Prestij Kitabının tanıtımını gerçekleştirdi ve yapılan araştırmanın sonuçlarını paylaştı. TİM Başkanı İsmail Gülle'nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıya Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, ihracatçı birliklerinin başkanları, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle şirket yöneticileri katıldı. Törende 2019 yılında en fazla ihracat gerçekleştiren 15 şirket; Ford Otomotiv Sanayi, Toyota Otomotiv Sanayi, Türkiye Petrol Rafinerileri, Oyak-Renault Otomobil, Kibar Dış Ticaret, TGS Dış Ticaret, Tofaş Türk Otomotiv, Vestel, Arçelik, Mercedes- Benz Türk, Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar, İstanbul Altın Rafinerisi, Socar Türkiye, BSH Ev Aletleri ve Bosch ödüllerine kavuştu.
144 şirket ilk kez listede
TİM tarafından gerçekleştirilen araştırma; ihracatın en büyük kuruluşlarının yıllık performanslarının gözlemlenmesine ve birçok detaylı analiz yapılmasına olanak sağlayarak, ihracatçı firmalara yol gösterirken, ihracatın gelişimi için yapılan çalışmaların sonuçlarını da gözler önüne seriyor. Araştırma hakkında bilgiler veren TİM Başkanı İsmail Gülle, "2019'da İlk 1.000 ihracatçı firmamız, 103 milyar dolarla Türkiye'nin toplam ihracatının yüzde 62'sini gerçekleştirdi. 5,8 milyar dolar ihracat gerçekleştiren 144 firmamız da 2019 yılında ilk 1000 ihracatçı listesine dahil oldu. 856 firmamız ise; listede yerini korumayı başardı" dedi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin önem verdiği başlıklardan birinin de 'Yüksek Teknolojili ve Katma Değerli İhracat' olduğunu vurgulayan İsmail Gülle, "Araştırmamıza katılan firmaların 189'u; 2019 yılında 10 milyar liraya yakın Ar-Ge harcaması gerçekleştirdi. Bu firmalarda Ar-Ge harcamalarının payı ise, 2018 yılında yüzde 1,71 olurken, 2019'da yüzde 2,65'e yükseldi. Yaptığımız analizlerde, Ar-Ge harcamasında her 1 birimlik artışın, ihracatta 0,24 birimlik artış sağladığını tespit ettik. Diğer bir deyişle, Ar-Ge'ye harcanan her 1 dolar, İhracatta 2,15 dolar olarak ülkemize geri dönüyor. Bu durum, Sayın Cumhurbaşkanımızın da her zaman ifade ettiği gibi, Ar-Ge ve inovasyonun ihracatı ve ihracatta rekabetçiliği artırdığını göstermektedir" dedi.
Bir birimlik ihracat, kârlılıkta 0,87'lik artış sağlıyor
İsmail Gülle, ihracatta yüksek teknoloji kullanan firmaların sayısını arttırmak ve ihracat içindeki oranlarını yükseltmeyi arzu ettiklerini belirterek, "Listedeki firmalarımızın ihracatında yüksek ve orta yüksek teknolojili ürünlerin payının, Türkiye ortalamasının yüzde 6 üzerinde olduğunu görmekteyiz. Bununla birlikte, araştırmamızın sonuçları ihracatın; firma karlılığına da pozitif etkisini gözler önüne seriyor. Her 1 birimlik ihracat artışı, kârlılıkta 0,87 birimlik bir artış sağlıyor. Yani, ihracatını arttıran, hem kârlılığını hem de sermayesini arttırıyor. Umuyoruz ki bu veriler, tüm firmalarımızın ihracata yönelmeleri için motivasyon kaynağı olacaktır" dedi.
1 Dolarlık yatırım 4 Dolarlık ihracata dönüşüyor
"Yatırımlar ihracatı, ihracat da yatırımlarımızı destekliyor" diyen İsmail Gülle, "Araştırmamıza göre ihracatçılarımızın gerçekleştirdiği her 1 dolarlık yatırım, 4 dolarlık bir ihracat getirisi anlamına geliyor. Firmalarımızın tescil ettiği her patent, İhracatta ortalama 2,2 milyon dolarlık bir artış sağlıyor. Tescil ettiğimiz her marka, yaklaşık 400 bin dolarlık bir ihracat artışı anlamına geliyor" dedi. Kadın istihdamının da önemine değinen Gülle, "İstihdam verilerini bizimle paylaşan 355 firmamızın verimliliği incelendiğinde kadın personel istihdam eden firmaların kârlılıklarını 0,63 birim artırdıklarını görüyoruz. Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak, kadın girişimcilerimizin desteklenmesi, doğru yatırım alanlarına yönlendirilmesi ve kadınlarımızın iş hayatında karar alma mekanizmaları içerisinde daha güçlü bir şekilde yer almalarını önemsiyoruz. Bu vizyonla, TİM tarihinde ilk defa Kadın Konseyi kuruldu. İki yıldır faaliyet gösteren TİM Kadın Konseyimiz birçok önemli projeyle önümüzdeki dönemde de çalışmalarına devam edecek" diye konuştu.
İhracatta rekorlar devam edecek
Göreve geldikleri günden bu yana üst üste ihracat rekorları kırdıklarını hatırlatan Gülle şöyle devam etti: "Türkiye Cumhuriyeti tarihi rekoru kırılarak 2018 yılında ihracatımız 168 milyar dolara ulaştı. 2019 yılında da küresel ticaretteki tüm olumsuzluklara rağmen, hükümetimizin destekleri ile rekoru 180,8 milyar dolara taşıyan ihracatçılarımız ülkemize haklı bir gurur yaşattı. Türkiye'nin ekonomi ve ticaret diplomasisinin saha neferleri, kahramanları olarak bu rekorları kırmaya devam edeceğiz. İhracatçımız dün olduğu gibi bugün ve yarın da devletinin ve milletinin yanında olacaktır. İhracatçılarımıza dünya ekonomisinde yeni fırsatlar, yeni kapılar açan, Türkiye'nin küresel ticaret vizyonuna yeni bir heyecan kazandıran ve ihracat ailemizin her zaman yanında olan Ticaret Bakanımız Sayın Ruhsar Pekcan'a teşekkür ederim. Listeye yeni girenler Türkiye'nin yarattığı fırsatları, listede çok uzun zamandan beri yerini koruyanlar da Türkiye'nin istikrarını göstermektedir. Tarih boyunca bu coğrafyada tavırlı durmanın bir maliyeti olmuştur. Biz, bu tavrı gösteren başta cumhurbaşkanımız olmak üzere devletimiz ve milletimiz için canla başla çalışan herkese şükranlarımızı sunuyoruz. Ülkemizin ve milletimizin bekası için tavırlı duruşumuzun bir bedeli varsa da bunu can-ı gönülden öderiz, ödüyoruz ve ödeyeceğiz. Biz ihracatçılar milletimize sevgi ve sadakatle bağlı insanlarız ve bu senetle Türkiye ihracatla yükselecek diyoruz. Türkiye'nin ihracatının yegane çatı kuruluşu olan Türkiye ihracatçılar Meclisi'nin, üreten ve ihraç edenler için bir çözüm merkezi olduğunu tekrar hatırlatmak istiyorum. Başta saygıdeğer cumhurbaşkanımızın teveccühleri olmak üzere, değerli bakanlarımızın ihracatçılarımızın TİM'e ulaştırdıkları sorunlarını ivedilikle çözme konusunda gösterdikleri çabaya müteşekkiriz."
Otomotiv sektörü zirvede
Araştırma sonuçlarına göre Ford Otomotiv Sanayi A.Ş., 5 milyar 869 milyon dolarlık ihracatla liderliğini korurken, Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş., 4 milyar 232 milyon dolarla ikinci, Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. ise 3 milyar 511 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldı. Bir önceki yıl 9'uncu sırada bulunan Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş., 2 milyar 385 milyon dolarlık ihracatla 4'üncü sıraya yükseldi.
2 milyar 247 milyon dolarla Kibar Dış Ticaret 5'inci, 2 milyar 231 milyon dolarla TGS Dış Ticaret 6'ıncı, 2 milyar 210 milyon dolarla Tofaş Türk Otomobil Fabrikası 7'inci sırayı aldı. Vestel Ticaret A.Ş 2 milyar 194 milyonla 8'inci, Arçelik A.Ş 1 milyar 837 milyonla 9'uncu olurken 1 sıra yükselen Mercedes Benz Türk A.Ş. ise 1 milyar 507 milyonluk ihracatla 10'uncu sırada yerini aldı.
İlk 1000 şirketin 430'u İstanbul'da
Sektör bazında incelendiğinde ise ilk 1.000 ihracatçı listesindeki toplam ihracatın yüzde 27,3'ünü Otomotiv Endüstrisi, yüzde 12'sini Kimyevi Maddeler ve Mamulleri sektörü, yüzde 11'ini Çelik sektörü gerçekleştirdi. Bu üç sektör ilk 1.000 ihracat listesinde yer alan toplam ihracatın yüzde 50,6'sını oluşturdu. Listede İstanbul'dan 430 şirket yer alırken, İzmir'den 79, Gaziantep'ten 70, Kocaeli'nden 65, Bursa'dan 61, Ankara'dan ise 47 şirket yer alma başarısı gösterdi.
| 2019 Genel Sıralaması |
Firma Unvanı |
2019 İhracatı
($) |
| 1 |
FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş. |
5.869.661.568,96 |
| 2 |
TOYOTA OTOMOTİV SANAYİ TÜRKİYE A.Ş. |
4.232.517.062,08 |
| 3 |
TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş. |
3.511.810.833,47 |
| 4 |
OYAK-RENAULT OTOMOBİL FABRİKALARI A.Ş. |
2.385.472.903,08 |
| 5 |
KİBAR DIŞ TİCARET A.Ş. |
2.247.566.131,48 |
| 6 |
TGS DIŞ TİCARET A.Ş. |
2.231.960.406,41 |
| 7 |
TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL FABRİKASI A.Ş. |
2.210.593.979,76 |
| 8 |
VESTEL TİCARET A.Ş. |
2.194.275.175,16 |
| 9 |
ARÇELİK A.Ş. |
1.837.021.909,39 |
| 10 |
MERCEDES-BENZ TÜRK A.Ş. |
1.507.856.688,09 |
| 11 |
HABAŞ SINAİ VE TIBBİ GAZLAR İSTİHSAL ENDÜSTRİSİ A.Ş. |
1.358.494.169,34 |
| 12 |
İSTANBUL ALTIN RAFİNERİSİ A.Ş. |
1.196.080.634,46 |
| 13 |
SOCAR TURKEY PETROL ENERJİ DAĞITIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. |
972.317.862,50 |
| 14 |
BSH EV ALETLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. |
934.084.659,69 |
| 15 |
BOSCH SANAYİ VE TİCARET A.Ş. |
923.763.043,42 |
| Sektör Liderleri |
| Sektör |
Firma Unvanı |
| Çelik |
HABAŞ SINAİ VE TIBBİ GAZLAR İSTİHSAL ENDÜSTRİSİ A.Ş. |
| Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri |
ŞİŞECAM DIŞ TİCARET A.Ş. |
| Demir ve Demir Dışı Metaller |
KİBAR DIŞ TİCARET A.Ş. |
| Deri ve Deri Mamulleri |
TGS DIŞ TİCARET A.Ş. |
| Diğer Sanayi Ürünleri |
POLİN DIŞ TİCARET A.Ş. |
| Elektrik Elektronik ve Hizmet |
VESTEL TİCARET A.Ş. |
| Fındık ve Mamulleri |
FERRERO FINDIK İTHALAT İHRACAT VE TİCARET A.Ş. |
| Gemi ve Yat |
TERSAN TERSANECİLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. |
| Halı |
ERDEMOĞLU DIŞ TİCARET A.Ş. |
| Hazırgiyim ve Konfeksiyon |
TGS DIŞ TİCARET A.Ş. |
| Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri |
İSTANBUL GIDA DIŞ TİCARET A.Ş. |
| İklimlendirme Sanayii |
BOSCH TERMOTEKNİK ISITMA VE KLİMA SANAYİ VE TİCARET A.Ş. |
| Kimyevi Maddeler ve Mamulleri |
TÜRKİYE PETROL RAFİNERİLERİ A.Ş. |
| Kuru Meyve ve Mamulleri |
ÖZGÜR TARIM ÜRÜNLERİ İNŞAAT SANAYİ VE TİC. A.Ş. |
| Madencilik Ürünleri |
EKOM ECZACIBAŞI DIŞ TİCARET A.Ş. |
| Makine ve Aksamları |
TÜRK TRAKTÖR VE ZİRAAT MAKİNELERİ A.Ş. |
| Meyve Sebze Mamulleri |
ALTUNKAYA İNŞAAT NAKLİYAT GIDA TİCARET A.Ş. |
| Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri |
HAYAT KİMYA SANAYİ A.Ş. |
| Mücevher |
İSTANBUL ALTIN RAFİNERİSİ A.Ş. |
| Otomotiv Endüstrisi |
FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş. |
| Savunma ve Havacılık Sanayii |
TUSAŞ TÜRK HAVACILIK VE UZAY SANAYİ A.Ş. |
| Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller |
KLC GIDA ÜRÜNLERİ İTHALAT İHRACAT VE TİCARET A.Ş. |
| Süs Bitkileri ve Mam. |
ÇİÇEKÇİLER BİRLİĞİ DIŞ TİC. A.Ş. |
| Tekstil ve Hammaddeleri |
AK-PA TEKSTİL İHRACAT PAZARLAMA A.Ş. |
| Tütün |
BRİTİSH AMERİCAN TOBACCO TÜTÜN MAMULLERİ SANAYİ VE TİCARET A.Ş. |
| Yaş Meyve ve Sebze |
UÇAK KARDEŞLER GIDA SERACILIK ULUSLARARASI NAKLİYE PLASTİK SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. |
| Zeytin ve Zeytinyağı |
S.S. MARMARA ZEYTİN TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ BİRLİĞİ (MARMARABİRLİK) |