News
Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (TÜSEDAD) verilerine göre, çiğ süt üretim maliyeti litre başına 21 TL’yi aşarken, Tarımdan Haber’in saha anketi, çiğ süt üreticilerinin büyük kısmının zarar ederek üretime devam ettiğini ortaya koydu.
Maliyet ve Fiyat Dengesi Bozuldu
-
Üretim Maliyeti: TÜSEDAD verileri, çiğ sütün litre maliyetinin 21 TL’nin üzerine çıktığını gösteriyor.
-
Referans Fiyat: Ulusal Süt Konseyi tarafından belirlenen referans satış fiyatı 17,15 TL.
-
Gerçekleşen Satış Fiyatları: Anket sonuçlarına göre üreticilerin %90’ı referans fiyatın altında; %40’ı ise litre başına 14 TL’nin altında süt satıyor.
Bu tablo, üreticinin her litre sütte en az 3-7 TL zarar ettiğini işaret ediyor.
Süt‑Yem Paritesi Krizi
-
Dünya Standartı: Süt‑yem paritesi idealde 1,5 olarak kabul ediliyor, yani bir birim yem fiyatı karşılığında 1,5 birim süt geliri elde edilmeli.
-
Türkiye Gerçeği: Türkiye’de süt‑yem paritesi 1,3’e kadar geriledi ve bazı bölgelerde 1’e kadar düştü. Bu da, yem maliyetiyle süt geliri arasındaki dengenin tamamen kaybolduğu anlamına geliyor.
Yem fiyatlarındaki fahiş artış, üreticinin elini kolunu bağlarken, süt fiyatı artışının maliyeti karşılamada yetersiz kaldığı görülüyor.
Üretici Sektöründen Acil Çözüm Çağrısı
Çiğ süt üreticileri, başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere ilgili kurumlardan şu adımları bekliyor:
-
Destekleme Ödemeleri: Süt üretim desteğinin artırılması ve ödeme takviminin hızlandırılması.
-
Yem Desteği: Mısır‑yonca gibi kaba yem desteğinde ek mali yardım.
-
Asgari Fiyat Güncellemesi: Ulusal Süt Konseyi referans fiyatının güncellenerek maliyetin üzerini kaplaması.
-
Kooperatifleşme Teşviki: Küçük işletmelerin kooperatif çatısı altında örgütlenerek pazarlama gücünün artırılması.
Sürdürülebilir Sütçülük İçin Yol Haritası
-
Organik ve İyi Tarım Uygulamaları: Verimi ve hayvan refahını artırarak litre başı maliyeti düşürmek.
-
Tarımsal Yenilikler: Yem ham maddelerinin yerli üretimini çoğaltmak, hibrit tohum ve verimli yem formülleri kullanmak.
-
Pazar Çeşitlendirme: Süt işleme sektöründe katma değerli ürün (peynir, yoğurt, tereyağı) ihracatını teşvik etmek.
Çiğ süt üreticilerinin sürdürülebilir bir gelir elde edebilmesi için acil önlemler alınması, hem kırsal kalkınma hem de ülkenin gıda güvenliği açısından büyük önem taşıyor.
