INC’nin 759 Bin Tonluk Rekolte Tahmini Fındık Fiyatlarını 175–185 TL’ye Çekti
Fiyatlar 200 TL Bandından Düştü
Uluslararası Kuru ve Kabuklu Meyveler Konseyi’nin (INC) 759 bin tonluk fındık rekolte tahmini açıklaması, spot piyasada fiyatları 200 TL bandından 175–185 TL seviyelerine geriletti. Açıklamanın ardından ihracatçı firmalar da kırılgan arz beklentisi yerine “yeterli stok” mesajları verdi. Ancak üreticiler yeni rekolte tahmininin “piyasa dengesini ihracatçılar lehine bozmak” amacı taşıdığını iddia ediyor.
Üreticiden: “Gerçek Zararla Uyuşmayan Tahmin Piyasayı Karıştırıyor”
Karadenizli fındık üreticileri, bu seneki erken bahar donlarının ciddi verim kaybına yol açtığını belirterek, 759 bin ton rakamının gerçeği yansıtmadığını savunuyor. “Don zararı ve artan üretim maliyetleri göz önüne alındığında, rekolte çok daha aşağılarda olmalı” diyen çiftçiler, açıklamanın fiyatları baskılamak için yapıldığı görüşünde:
“Gerçek zararla uyuşmayan rekolte tahminleri piyasayı karıştırıyor. Fiyatlar hak ettiği seviyeye gelene kadar bekleyeceğiz.”
Uzmanlar da Fiyat Seviyesini Yetersiz Buluyor
Tarım ekonomistleri, mevcut 175–185 TL bandındaki fındık fiyatının, don zararının yanı sıra yükselen gübre, işçilik ve lojistik maliyetlerini karşılamaktan uzak olduğunu belirtiyor. “Bu fiyatlarla üretici bir sonraki sezona hazır giremez” uyarısı yapan uzmanlar, yeni saha çalışmalarıyla güncel rekolte verilerinin acilen güncellenmesi gerektiğini vurguluyor.
Piyasa Beklentileri ve İhracatçı Fotosu
Sektör temsilcileri, INC’nin rakamına karşılık bölgesel oda ve birliklerin kendi saha analizlerini yayımlamasını talep ediyor. Önümüzdeki haftalarda TMO ve Gıda Tarım Bakanlığı verilerinin açıklanması, piyasalara yeni yön verecek kıstas olarak görülüyor.
Gelecek Adım: Yeni Rekolte Tahminleri
Üreticiler, “gerçek don zararının tespit edildiği” saha raporlarının resmen açıklanmasını beklerken; piyasa, yeni rekolte tahminlerinin ardından fındık fiyatlarının yeniden 200 TL sınırına doğru hareketlenebileceği umudunda.
“Rekolte Gerçeği Yansıtmıyor”
soru: “Bu yılki erken don lâboratuvar raporlarına ne zaman ulaştınız ve gerçek kayıp ne kadar?”
üretici Mehmet Yılmaz: “Mart ayı başındaki don, toplam rekoltenin en az %25’ini vurdu. INC’nin 759 bin ton tahminiyle arada neredeyse 200 bin tonluk fark var. Bizim sahada gözlemlediğimiz; fındığın çiçeklenmeden hemen sonra zarar gördüğü bölgelere bakınca, açıklanan rakamın gerçeği yansıtmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.”
soru: “Fiyat manipülasyonu iddialarınızı nasıl temellendiriyorsunuz?”
Mehmet Yılmaz: “İhracatçılar ellerindeki stokları yüksek gösterip, artan üretim maliyetlerini gizlemek istiyor. Böylece fiyatları baskılayıp, daha düşük alım yapmak istiyorlar. Bu da ‘fiyat manipülasyonu’ diyoruz.”
2. “Piyasa Dengesi İçin Sağlıklı Tahmin”
soru: “INC’nin rekolte açıklaması ihracat motivasyonunu nasıl etkiledi?”
Ayşe Demir: “759 bin ton, küresel talebi karşılayacak düzeyde. Bu rakam, ihracatçılara güven veriyor ve fiyat dalgalanmalarını sınırlandırıyor. İhracatta istikrar sağlanırsa hem üretici hem de ihracatçı kazanır.”
soru: “Üretici maliyetleri ve don zararı göz ardı edilmiyor mu?”
Ayşe Demir: “Elbette dikkate alıyoruz. Burada amaç, tüm paydaşları koruyacak bir fiyat dengesi oluşturmak. Don zararının yansıtılması için saha raporlarına göre ek güncellemeler gelebilir.”
3. Tarım Ekonomisti – “Güncel Verilere İhtiyaç Var”
soru: “Ekonomik açıdan mevcut 175–185 TL seviyelerini nasıl değerlendiriyorsunuz?”
Dr. Can Kaya : “Gübre, işçilik ve nakliye maliyetleri yüzde 30’un üzerinde artış gösterdi. Bu koşullarda 175–185 TL, üreticinin zarar etmesi anlamına gelir. Sağlıklı bir piyasa için gerçek don raporları ve güncel saha verileriyle rekolte tahminlerinin 650–700 bin ton aralığında revize edilmesi bekleniyor.”
soru: “Piyasa oyuncularına tavsiyeniz nedir?”
Dr. Can Kaya: “Öncelikle TMO ve bakanlık verileri beklenmeli. Ardından spot ve vadeli piyasalar arasındaki fark minimize edilmeli. Böylece hem üretici hem de ihracatçı öngörülebilir bir fiyat seviyesinde çalışabilir.”
News
