21 Aralık’ta güneş ışınları Oğlak dönencesine dik gelir. Güney yarımkürede yaz, Kuzey yarımkürede kış başlangıcıdır. Bu tarihten itibaren Kuzey Yarımküre’de gündüzler uzamaya (kış gündönümü) Güney Yarımküre’de kısalmaya (Yaz gündönümü) başlar.
Dolayısıyla Türkiye’de bu gece en uzun geceyi yaşayacağız. İşte, gündönümü hakkında bilgiler…
Bugün 21 Aralık, yani en uzun gecenin yaşandığı tarih. 21 Aralık tarihinde bizim de içinde bulunduğumuz Kuzey yarımkürede en uzun gece yaşanırken, Güney yarımkürede yazın; Kuzey yarımkürede kışın başlangıcı olarak nitelendirilir. 21 Aralık’tan sonra Kuzey yarımkürede gündüzler uzamaya başladığı gibi Güney yarımkürede de kısalmaya başlar. Bu olaylara kış gündönümü ve yaz gündönümü denir. Ülkemizde en uzun gece Sinop ili yaşayacak.
Bu gece Kuzey Yarım Kürede en uzun gece yaşanmaktadır. Türkiye’de de bu gece en uzun gece. Güneş ışınları yarın öğle vakti Oğlak Dönencesiüzerine tam dik açıyla düşecek. Ülkemizde ise yıl içerisinde güneş ışınlarının düşebileceği en eğik açıyla düşecek. İstanbul’da Gündüz süresi 21 Aralık tarihinde 9 saat 12 dakika olacak. Gece süresi ise 14 saat 48 dakika olacak. Yarından itibaren gece süresi kısalmaya , gündüz süresi uzamaya başlayacak. Türklerde 21 Aralık
Yılın en uzun gecesi, halk arasında Şeb-i Yelda, Çille Gecesi (Çile), Çille bayramı gibi adlar konulmuş ve en uzun (21 Aralık) gece de çeşitli kültürel ve dinsel motiflerde eklenerek kutlanmaktadır. Azerbaycan Türkleri tarafından ağırlıklı olarak kutlanan Çille gecesine genç kızların, genç erkeklerin niyyet tutma ve kabul olacak mı? heyecanı damga vurmakta. Karpuzun başı dörde bölünür niyet tutanlar havaya atarlar yere düştüğünde iki beyaz taraflar iki yeşil taraflar gelmiş ise gençlerin niyeti olmuş kabul ediliyor ve istediğiyle evleneceği, yada içindeki dileği her neyse olacağına işaret sayılır.
Gecede Kuran-ı Kerim yada bereket duası okunur, gelecek günlerin bolluk, bereket getirmesi dilenir.
Kış ayına has olmayan, kışın bulunması zor olan (ulaşım olmadığı dönemlerde bu meyveleri bulmak çok zordu) meyvelerden oluşan sofra kurulur, başta samanlar içerisinde yazdan konulmuş karpuz, tavana iple bağlanarak saklanmış üzüm, armut, gibi meyvelerden oluşan sofra kurulur ve karpuzu kesme işi evin büyüğü, reisi olan babaya aittir. Geceye değişik eğlenceler de damgasını vurur, yemek o geceye has özel olur, kişmişli (kuru üzümlü) pilav, et, lepe (kırılmış nohut), sarıkök, sebzi otu katılarak hazırlanan ve pilav üzerine ilave edilen üz-göz, pilav başı, gibi adlar verilen pilav üzerine konulan pilan üstü, yanında yoğurla yapılan, içerisine çoban kirpiği (kirpit), evelik (efelek), lepe, bulunabildiğinde kabak çiçeği ve benzeri bazı otlardan karıştırılarak yapılan gatığaşı (yoğurt aşı) pişirilir ve pişen karışım yoğurtla karıştırılır ve soğuk içilir. Çille gecesi bazı yerlerde kulak asma da yapılır. Niyyet tutanlar komşu evlerindeki konuşmaları dinler ve güzel konuşurlarsa niyetinin olacağına inanılır. Bu nedenle evlerde herkes güzel sözler kullanmaları için ailesini uyarır. Çille gecesi toplanan aileler ve özellikle gençler bildikleri mani, şiir ve türküleri söylerler. Herkes bu eğlencelere eşlik eder. gece boyunca kış ve soğuk olduğundan halk evlerde kutlamasını yapar, sesli olarak kimseyi rahatsız etmemeye özen gösterilir. Çille geceniz şimdiden kutlu olsun.
News
