CHP Ordu Milletvekili Dr. Mustafa Adıgüzel’den Meclis’te arıcı tulumu giyerek arıcıların sorunlarına dikkat çekti.
Mustafa Adıgüzel meslis kürsüsünden yaptığı konuşmayla kanayan bir yaraya parmak bastı Mustafa Adıgüzel yaptığı konuşmada ; sayın milletvekilleri; ülkemiz, 114 bin ton bal üretimiyle dünyada 2’nci sırada; 9,2 milyon kovan varlığıyla 3’üncü sıradadır. En son verilere göre ülkemizde 100.399 aracı vardır ama hem üretim maliyetlerindeki artış hem sahte bal arıcılık sektörünü üç yıldır sekteye uğratmıştır. Arıcılık yapan kişi sayısı azalıyor. Bu yılki sektörden kopuş yüzde 30 civarındadır.
Evet, milletvekiliyiz ama milletvekilliği üst kimliğimiz değil, asıl mesleklerimiz var. Ben bir arıcı çocuğuyum ve babam beni arıcılık parasıyla okuttu. Ordu’daki 4 bin, Türkiye’deki 100 bin arıcıyı temsilen konuşuyorum; sadece arıcılar için de konuşmuyorum, sizler için de konuşuyorum; sağlıklı bal yemeye hakkı olan herkes için konuşuyorum.
Arıcılık sektörümüzün başlıca sorunları:
Bir: Üretim maliyetleri. 2023 Temmuz ayında 1 kilo bal 127 liraya üretiliyordu, şimdi 200 liranın üzerinde. Kovan başı destek 60 lira, yetersiz kalmaktadır.
İki: Gezginci arıcılıkta yaşanan sorunlar. Ülkemizde dokuz ay arıcılık yapılmaktadır. Arıcılarımızın yüzde 75’i gezginci arıcıdır, bu nedenle gezginci arıcılara mazot desteği sağlanmalıdır çünkü yılda bin kilometreden fazla yol yapmaktadırlar. Ki Avrupa’da arıcılar akaryakıt desteği açısından desteklenmektedir. Ayrıca, arının bal yapmadığı kış sezonunda aç kalmaması için şeker desteği de sağlanmalıdır.
Üç: Üretim alanları. Arı konaklaması Aracılık Yönetmeliği’ne göre yapılmaktadır. Arı konaklaması için hiçbir ücret alınmaması gerekirken yerel birimler, kaymakamlıklar, valilikler ve muhtarlıklar aşırı ücret talep etmekteler.
Arı konaklamasındaki bir diğer sorun da meralarda arıcılık yapılmasının yasak olmasıdır. Arıcılık, mera alanlarına zarar verecek bir faaliyet değil, tam tersine yaptıkları tozlaşmalarla bitkilerin üremesini desteklemektedir. Dünya ülkeleri bunun için arıcılara tozlaşma desteği yani polinasyon desteği verirken bizde bu işi bedava yapan arıcılığa meralar yasaklanmaktadır. Bu da enteresandır.
Dört: Balda taklit ve hile. Balda sahtecilik, arıcılık sektöründeki en önemli sorundur, Türkiye sahte bal cennetidir. Tarafsız bir laboratuvarda piyasadan aldığımız ballarla yaptırdığımız analizlerde -buraya dikkat çekiyorum- raflardan alınan malların yüzde 80’i sahte, hileli baldır. Mart 2023’te Avrupa Birliği tarafından yayınlanan raporda da ülkemizden Avrupa Birliği üyesi ülkelere ihraç edilen 15 parti baldan 14’ünün şüpheli olarak belirtilmesi bir arıcılık ülkesi olan ve bunu daha yukarıya taşıması gereken Türkiye için bir faciadır. Bugün kahvaltıda sabahleyin bal yiyerek gelen buradaki milletvekili arkadaşlarımız bilsinler ki 10 kişiden 8’i sahte bal yemiştir.
“Tamamen yapay bal” ve “hileli bal” şeklinde iki tür sahtecilik vardır. Hileli bal düşük maliyeti nedeniyle ucuza satılmakta, bu da doğal bal üreticilerinin piyasasını engellemekte, arıcı üretimden vazgeçmektedir. Peki, ne yapmalıyız? Maliyetler dikkate alınarak balda bir taban fiyat belirlemeliyiz. Sahte balı en aza indirmek için sözleşmeli üretim modeline arıcılık dâhil edilmelidir, bal kayıt altına alınmalıdır. Sahte ürünlerin tespiti ve önlenmesi için tüm dünyada kullanılan bir cihaz olan EMR cihazının -Bakanlıkta da var- aktif şekilde kullanılması gerekmektedir. Tüm arı ürünlerinin üretimden tüketime izlendiğinde, kayıtsız ve sağlıksız ballar piyasada denetlendiğinde üreticinin doğal ürünü pazar bulacak, tüketici de güvenli bal ürünlerine ulaşmış olacaktır. Arı ürünlerinde denetim nihai ürün bazında değil ta kovanlıktan başlamalıdır. Sahteciliğin belirlenmesinde yeterli olmayan Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği kapsamı genişletilmelidir. Arı ürünlerinde kriterlere uygunluğun denetlenmesi sadece Tarım ve Orman Bakanlığının işi değildir, toplum sağlığının korunması sahte balın sağlıksız bir ürün olduğu açısından Sağlık Bakanlığının, sahte ve dolandırıcılık anlamında İçişleri Bakanlığının ve Ticaret Bakanlığının, vergi kaçakçılığı konusunda da Maliye Bakanlığının denetimi altında ve sorumluluğu altında olmak zorundadır. 5 bakanlığı birden ortaklaşa bu sürece dâhil olmaya çağırıyorum ve bu şekilde hem arıcılarımızın önünün açılması hem de sağlıklı bal tüketiminin sağlanması açısından desteklerini bekliyorum.
Evet, korkmayın arkadaşlar, bu bir arıcının resmi; bu emeğin, alın terinin resmi; sizlere sağlıklı bal yedirmek için evlerinden, ocaklarından uzaklarda, dağ başlarında, çadırlarda ve barakalarda aylarını, yıllarını veren insanların resmi. Defalarca konuştuk, kulaklarınızın dikkatini çekemedik, belki gözlerimizin dikkatini çekeriz diye bunu yapıyorum. Sadece arılar için de değil, sizin için de konuşuyorum; sağlıklı bal yemeğe hakkı olan herkes için, çocuklar, hamile kadınlar, yurtlardaki öğrenciler, askerdeki Mehmetçikler için konuşuyorum; sahte balla zehirlenen bütün toplum için konuşuyorum; arılara ihtiyacı olan bütün doğal hayat, bütün çiçekler, bütün meyveler için konuşuyorum; itiraz edeni de tütsülüyorum dedi
News
